ترکیه به عنوان یکی از مهم‌ترین و پرجمعیت‌ترین کشورهای منطقه، نه تنها از نظر جغرافیایی و اقتصادی بلکه از نظر جمعیت نیز جایگاه ویژه‌ای دارد. جمعیت این کشور نقش کلیدی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن ایفا می‌کند. در این مقاله از سایا گروپ، به بررسی آمار و تغییرات جمعیت ترکیه، ترکیب سنی و جنسیتی، توزیع جمعیتی در مناطق مختلف و همچنین پیش‌بینی‌های آینده خواهیم پرداخت.
جمعیت کل ترکیه
بر اساس آخرین آمار، جمعیت ترکیه در سال ۲۰۲۴ حدود ۸۵ میلیون نفر برآورد شده است. این کشور در طول دهه‌های گذشته رشد جمعیتی پایداری داشته و یکی از پرجمعیت‌ترین کشورهای خاورمیانه و اروپای شرقی به شمار می‌رود. افزایش جمعیت ترکیه به عوامل متعددی نظیر بهبود وضعیت بهداشتی، رشد اقتصادی و مهاجرت‌های داخلی و خارجی مربوط می‌شود.
نرخ رشد جمعیت
ترکیه طی چندین سال اخیر نرخ رشد جمعیتی متوسطی داشته است. در حالی که رشد جمعیت در بسیاری از کشورهای توسعه یافته کند شده، ترکیه هنوز نرخ رشد مثبت دارد. نرخ رشد جمعیت این کشور حدود ۱.۲ درصد در سال برآورد می‌شود.
ترکیب سنی و جنسیتی جمعیت ترکیه
ترکیب سنی و جنسیتی جمعیت ترکیه نشان‌دهنده‌ی جوانی نسبی این کشور است. بخش بزرگی از جمعیت ترکیه را افراد جوان و در سن کار تشکیل می‌دهند که این موضوع یکی از نقاط قوت اقتصاد این کشور محسوب می‌شود.
گروه‌های سنی
- کودکان و نوجوانان (۰-۱۴ سال): حدود ۲۳ درصد جمعیت ترکیه را افراد زیر ۱۴ سال تشکیل می‌دهند.
- جمعیت فعال (۱۵-۶۴ سال): بیش از ۶۰ درصد از جمعیت در این گروه سنی قرار دارند که نیروی کار اصلی کشور را تشکیل می‌دهند.
- سالخوردگان (بالای ۶۵ سال): جمعیت بالای ۶۵ سال ترکیه تقریباً ۱۶ درصد کل جمعیت را شامل می‌شود.
نسبت جنسیتی
نسبت زنان به مردان در ترکیه تقریباً برابر است. بر اساس آمارهای اخیر، نسبت جنسیتی مردان به زنان حدود ۱.۰۱ مرد به ازای هر ۱ زن است. این نسبت نشان‌دهنده تعادل نسبی در ترکیب جنسیتی جمعیت ترکیه است.
توزیع جغرافیایی جمعیت
جمعیت ترکیه به طور نابرابر در مناطق مختلف این کشور توزیع شده است. تراکم جمعیت در مناطق شهری بیشتر از مناطق روستایی است. شهرهای بزرگ مانند استانبول، آنکارا و ازمیر میزبان بخش عظیمی از جمعیت این کشور هستند.
شهرهای بزرگ و پرجمعیت
- استانبول: با جمعیتی بیش از ۱۵ میلیون نفر، استانبول بزرگ‌ترین شهر ترکیه و یکی از بزرگ‌ترین شهرهای جهان است. استانبول به عنوان قطب اقتصادی، فرهنگی و تجاری ترکیه، جذابیت زیادی برای مهاجرت داخلی و خارجی دارد.
- آنکارا: پایتخت ترکیه و دومین شهر بزرگ این کشور است که حدود ۵ میلیون نفر جمعیت دارد. این شهر مرکز سیاسی ترکیه است و بیشترین جمعیت کارکنان دولتی و اداری را به خود اختصاص داده است.
- ازمیر: سومین شهر بزرگ ترکیه با جمعیتی بالغ بر ۴.۵ میلیون نفر است و به عنوان یکی از مهم‌ترین بنادر تجاری کشور شناخته می‌شود.
توزیع روستایی
مناطق روستایی ترکیه که بیشتر در شرق و جنوب شرقی این کشور واقع شده‌اند، جمعیت کمتری نسبت به شهرهای بزرگ دارند. با این حال، این مناطق به دلیل کشاورزی و دامپروری اهمیت زیادی دارند. جمعیت مناطق روستایی ترکیه به تدریج در حال کاهش است و مردم بیشتر به شهرها مهاجرت می‌کنند.
مهاجرت‌های داخلی و خارجی
یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر تغییرات جمعیتی ترکیه، مهاجرت‌های داخلی و بین‌المللی است. افراد به دلایل اقتصادی، اجتماعی و تحصیلی به شهرهای بزرگ و مراکز صنعتی مهاجرت می‌کنند.
مهاجرت داخلی
مهاجرت از مناطق روستایی به شهرهای بزرگ، به ویژه استانبول، آنکارا و ازمیر، به دلیل فرصت‌های شغلی و تحصیلی بیشتر، از عوامل مهم تغییرات جمعیتی در ترکیه است. این روند مهاجرت داخلی باعث شده تا جمعیت روستایی کاهش یافته و تراکم جمعیت در شهرهای بزرگ افزایش یابد.
مهاجرت خارجی
ترکیه همچنین میزبان جمعیت بزرگی از پناهندگان و مهاجران خارجی است. بر اساس آمارهای اخیر، بیش از ۳.۷ میلیون پناهنده سوری در ترکیه زندگی می‌کنند که این موضوع تأثیرات زیادی بر ترکیب جمعیتی کشور داشته است. همچنین، ترکیه به عنوان یکی از مسیرهای مهاجرتی به اروپا، جمعیت قابل توجهی از مهاجران را میزبانی می‌کند.
پیش‌بینی جمعیتی ترکیه در آینده
پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که جمعیت ترکیه در دهه‌های آینده همچنان به رشد خود ادامه خواهد داد، اما این رشد به مرور زمان کاهش خواهد یافت. همچنین، با افزایش نرخ سالمندی جمعیت، انتظار می‌رود که نیاز به سیاست‌های اجتماعی و اقتصادی جدید برای مدیریت بهتر جمعیت سالمندان در این کشور به وجود آید.
نتیجه گیری
جمعیت ترکیه به عنوان یکی از بزرگ‌ترین کشورهای منطقه دارای تنوع بالایی از نظر سنی، جنسیتی و جغرافیایی است. این کشور با داشتن جمعیت جوان و پویا، یکی از قدرت‌های اقتصادی منطقه به شمار می‌رود. مهاجرت‌های داخلی و خارجی نیز نقش بسزایی در شکل‌گیری تغییرات جمعیتی این کشور داشته‌اند.